حقوق وتکالیف زن و شوهر
در اسلام به محض اجرای عقد دایم زن و شوهر یک سری حقوق و وظایف برای زن و شوهر ایجاد میشود.ماده 1102 قانون مدنی میگوید:همین که نکاح به طور صحت واقع شد روابط زوجیت بین طرفین موجود و حقوق وتکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار میشود.پس مشخص است که این حقوق و وظایف بوسیله عقد ایجاد میشوند خواه طرفین در هنگام عقد به ان توجه داشته باشند یا توجه نداشته باشند.البته بعضی از این حقوق و وظایف در بعضی موارد بوسیله بعضی عوامل از بین میروند.مثل عدم تابعیت زن و فرمانبری که موجب میشود نفقه اش ساقط شود.
1:حسن معاشرت. ماده 1103 قانون مدنی میگوید: زن و شوهر مکلف به حسن معاشرت همدیگر هستند .در تعالیم اسلامی علاوه بر حقوق و وظایفی که هر فرد مسلمان نسبت به افراد دیگر دارد هر یک از زن و شوهر از حقوق ویژه ای نسبت به هم برخوردارند. خدای سبحان در قران کریم میفرماید:
وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً ... (سوره روم ایه 21)
ترجمه:از نشانه خداوند این است که از خودتان همسرانی برای شما افرید تا اینکه ارامش یابید و بین شما وهمسرانتان دوستی و مهربانی ورحمت قرار داد.
ویا در سوره مبارکه نساء میفرماید :عاشروهن بالمعروف بدین معناست که با زنها به شایستگی رفتار کنید.رسول خدا می فرماید:اکمل المومنین ایمانا احسنهم خلقا و خیارکم خیارکم لنسائکم.فرمود کامل ترین مومنین از نظر ایمان ان کسی است که خوش خلق باشد و شایسته ترین شما کسی است که با زنان خود مهربان و خوش رفتار باشد.
در مورد زنان هم فرمود :جهاد المرئه حسن التبعل.جهاد زن خوب شوهر داری است.1
2:وظیفه تربیت
ماده 1104 قانون مدنی مقرر میدارد :زوجین باید در تشیید مبانی خانواده وتربیت اولاد خود با یکدیگر معاضذت کنند .معاضدت یعنی همکاری و این ماده در واقع یک حکم اخلاقی را بیان میکند.
3:سرپرستی خانواده.ماده 1205 قانون مدنی میگوید در روابط زوجین ریاست خانواده از ان مرد است.واین مرد است که تصمیم های نهایی را درامور ومصلحت خانواده میگیرد.مثلا در انتخاب محل زندگی و یا در انتخاب شغل و...قران کریم می فرماید: الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَى النِّساءِ بِما فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلى بَعْض...یعنی مردان بر زنان سرپرستی دارند بخاطر اینکه خداوند بعضی از انها را بر بعضی برتری داده است و...قانون مدنی هم به تبع همین ایه و دلایل دیگر حکم به ریاست مرد داده است.
3:تامین هزینه یا نفقه.ماده 1106 قانون مدنی می گوید:در عقد دائم نفقه زن بر عهده شوهر است .از نظر حقوق اسلام تامین هزینه خانواده وحتی مخارج شخصی زن بر عهده مرد است وزن هیچ مسولیتی در این هزینه ندارد وحتی میتواند برای انجام کارهای خانواده طلب مزد کند واسلام پا را فراتر از این قرار داده و گفته زن حتی میتواند برای شیر دادن بچه خود از شوهر طلب مزد کند .البته گفتیم بعضی عوامل از طرف زن هستد که باعث سقوط این حق نفقه هستند.وقانون هم وجود بعضی رفتارها را از بین برنده حق نفقه و تامین هزینه دانسته است .
___________________________________
1:وسائل الشیعه ج2باب نکاح ص116